Një park kulturor që restauron qytezat e braktisura
Në zemër të qytezës së lashtë siciliane të Favaras, jo shumë larg nga Agrigento, qëndron një pallat i braktisur i shekullit të 19-të, ku ndodhet edhe një pyll. Dredhkat ngjiten në muret e rrënuara gri, duke inkuadruar një mural me gjethe të mëdha të pikturuara me nuanca të ndryshme të së gjelbrës. Shkurret shtrihen përgjatë shkallëve që të çojnë në katet e ndryshme të ndërtesës, ku kalojnë labirintet e dhomave me tavane të mrekullueshme të harkuar dhe ballkone të rrekura nga dielli. Disa dhoma reflektojnë natyrën dhe jetën e egër, ndërsa të tjerat lëshojnë një muzikë qetësuese. Rreshtat në formë hardhie zëvendësojnë letrën e murit, dhe kërcejtë e gërshetuar të gështenjës së Guajanës duken si llambadarë të krijuar nga natyra. Shkallët fundore të çojnë në një tarracë artistike me pamje nga çatitë e Favaras, nga ku mund të shihet katedralja me pllakat e saj të kuqërreme dhe kodrat e thata përtej. Ju prezantojmë Palazzo Miccichè, projekti më i fundit i “Farm Cultural Park”, një organizatë artistike ambicioze që ka restauruar një qytezë të braktisur.
Në vitin 2010, bashkëshortët sicilianë Andrea Bartoli, noter, dhe Florinda Saieva, avokate, shprehën idenë për të restauruar Favaran, një qytezë e vogël urbane e rrënuar nga varfëria dhe papunësia. Së bashku ata blenë disa ndërtesa bosh dhe shtatë oborre në qendrën historike gjysmë të braktisur dhe i shndërruan në një kompleks arti në natyrë, ku muret përdoren si kanavacë dhe hapësirat e jashtme për instalacione dhe skulptura nga artistë vendës dhe ndërkombëtarë. Në to gjenden ekspozita, që shfaqen njëra pas tjetrës, të cilat fokusohen në çështje politike dhe sociale, dhe një kafene që shërben pije dhe ushqime të lehta siciliane. Gjatë viteve, parku kulturor jo vetëm që ka tërhequr turistë, por ka ofruar edhe një vend ku vendësit takohen, bisedojnë dhe shoqërohen.
Ai gjithashtu ofron vende pune në një qytezë të vogël që ka shumë nevojë për ta. Përveç kësaj, aty organizohen trajnime profesionale për banorët e rinj dedikuar arkitekturës, aftësive drejtuese të femrave dhe politikës.
Hapi tjetër i Bartolit dhe Saievas ishte restaurimi i Palazzo Miccichè, asokohe të braktisur, për të krijuar një hapësirë të përhershme ekspozite që eksploron marrëdhëniet midis natyrës dhe njerëzimit.
Qëllimi i tyre është të mbushin ndërtesën me 1000 pemë, duke krijuar kështu një lloj enklave të gjelbër si për vendësit, ashtu edhe për vizitorët. Ekspozita me titull “Human Forest” (“Pylli njerëzor”) u inaugurua në vitin 2020, në prag të shpërthimit të pandemisë, prandaj mbetet ende një sekret pak i njohur. “Favaras i mungojnë zonat e gjelbra, ndaj ishte e rëndësishme për ne që të krijonim një hapësirë ku njerëzit mund të ndërvepronin me bimët dhe të krijonin një marrëdhënie të ndërsjellë”, shpjegon Saieva. “Ai është një pyll, një xhungël, një hapësirë e shenjtë dhe laike”.
Në fillim të këtij viti, çifti nisi projektin e tij të parë jashtë Favaras, në Palazzo Tortorici në qytetin barok të Mazzarinos, i cili theksojmë se ka për qëllim të ndalojë shpopullimin e fshatrave siciliane. Pjesët interesante përfshijnë një oborr të brendshëm të qetë të frymëzuar nga stili i Riadit dhe një kopsht të kompletuar me një pishinë dhe pllaka në formë zigzage.
Ndërtesa, e njohur si “Ambasada”, është gjithashtu një qendër arti, muzike dhe dizajni bashkëkohor, por gjithashtu ofron një kinema, aktivitete krijuese, ngjarje dhe një bibliotekë revistash dhe gazetash për të rinjtë vendas. Siç shpjegon edhe Saieva: “Farm Cultural Park është shumë më tepër se një qendër kulturore. Është një komunitet, prandaj e quajmë shpesh ‘Muzeu i njerëzve’”.
Ella Alexander është redaktore kontribuuese dixhitale për revistën “Harper’s Bazaar” dhe ka shkruar artikuj për “Glamour UK”, “Italy Segreta” dhe “Mr. And Mrs. Smith”
