Një ekspozitë që feston kënaqësitë e jetës së përditshme në Bienalen e Venecias

Në edicionin e 59-të të Bienales së Venecias, Republika e Kosovës u përfaqësua nga ekspozita Monumentaliteti i përditshmërisë i Jakup Ferrit që është një thesar për imagjinatën. Ajo përmban piktura të mëdha, qëndisje dhe qilima të endur me dorë me motive gjeometrike që paraqesin shfaqje argëtuese, kureshtare dhe disi surrealiste mbi “përditshmërinë”. Kanavacat me ngjyra të ndezura, të cilat përshkruajnë një sërë personazhesh (akrobatë, kafshë antropomorfe, fëmijë dhe muzikantë), të kujtojnë vizatimet nga fëmijët dhe bazohen në jetën urbane dhe traditat popullore për të pasqyruar lidhjen e kahershme që Ferri demonstron ndaj të ashtuquajturit “i huaj” (prodhuar nga artistë autodidaktë) dhe artit popullor. 

Struktura e pavijonit, e cila i referohet brendësisë së rrumbullakosur të një nëndetëseje, ju fton të ndërveproni me veprat në mënyrë të rastësishme dhe joformale. Para se të hyjnë, vizitorëve u kërkohet të heqin këpucët dhe të shtrihen në qilima, duart pas kokës me bërrylat ngritur, për ta shijuar sikur të ishin në dhomën e tyre të ndenjjes. Në këtë festë të së përditshmes, dalin në pah dhe përforcohen aktivitetet e vogla që mbushin rutinën tonë të përditshme – gjeste të thjeshta si larja e dhëmbëve, veshja, pastrimi me fshesë elektrike, nderja e rrobave për t’u tharë, shikimi i televizorit, dëgjimi i muzikës dhe ngarja e biçikletës – theksohen dhe përforcohen në momente të gjalla argëtuese dhe gëzimi. 

Në një nga pikturat më të paharrueshme të ekspozitës, përshkruhet një familje që qëndron nën diell dhe re, duke mbledhur pikat e shiut me kova. Në anë qëndron një vajzë e vogël që mban një gotë gjigante pothuajse plot, duke kapur rrezet e diellit, për të na kujtuar që të mos harrojmë dritën që përshkon retë tejpërtej.
Monumentaliteti i përditshmërisë do të qëndrojë në Bienalen e Venecias deri më 27 nëntor

Suzana Vuljevic është historiane, përkthyese letrare dhe shkrimtare. Ajo ka gradën PhD në histori dhe letërsi krahasuese nga universiteti Columbia. Esetë dhe përkthimet e saj janë botuar në revistat “AGNI”, “Eurozine”, “Exchanges” e të tjera