Nga #HotAnxiousGirl te #TheSadGirlAesthetic: rreziqet e romantizimit të sëmundjeve mendore në rrjetet sociale

Thellë brenda atij tuneli pa fund të krijuar estetikisht që është hashtagu #SadGirl në Instagram shpaloset një foto bardhezi e Joni Mitchell me mbishkrimin “Një tjetër këngë e Joni Mitchell dhe kriza nervore është e garantuar”. Është një prej shumë imazheve të postuara nga llogari si ajo e titulluar në mënyrë ironike @ihatekatebush, që vendos mbi fotot e ikonave të kulturës pop komente mospërfillëse dhe ironike rreth sëmundjeve mendore. Ndërsa @ihatekatebush preferon muzikantet tradicionale që janë gjithmonë duke vuajtur nga dëshirat e tyre të zjarrta, @femcelpilled666 tërhiqet nga personazhe të paqëndrueshme imagjinare, jashtëzakonisht tërheqëse. Një nga memet e llogarisë shfaq Angelina Jolie në Girls Interrupted – një motiv i përsëritur i trendit – me mbishkrimin “Dua të dal në takime romantike me njerëz të tjerë”. E dashur, po zërat në kokën time? Aty janë të paktën pesë persona brenda.

Gjatë dekadës së fundit, rrjetet sociale kanë qenë të pushtuara nga përmbajtjet rreth shëndetit mendor. Disa rrëfime janë mjaft informuese, duke përfituar nga leksiku gjithnjë e më elokuent i psikologjisë popullore të shoqërisë, ndërsa disa të tjera stigmatizojnë, banalizojnë dhe, në rastin e grave, idealizojnë çrregullimet psikologjike. Në fund të fundit, media dhe industria e argëtimit kanë pasur prej kohësh një marrëdhënie të diskutueshme me sëmundjen mendore të grave: nga stereotipet e gruas së çmendur histerike që shfaqet në një sfond tmerri (Jane Eyre) dhe seksual (Basic Instinct), te portretizimi seksist i krizave nervore të të famshmëve nga gazetat.

Qasja e TikTok mund të jetë po aq thumbuese. Muajin e kaluar, zotëruesja e llogarisë TikTok Priya Patel @littlemiss_adhd_, ngarkoi një video treminutëshe ku qorton krijuesit e tjerë për paraqitjen e këtij çrregullimi si pak më shumë se një çudi të momentit. “A mendon se është e modës të jetosh në një botë që nuk është krijuar për atë që je?”, pohon ajo. Videoja, e cila bën thirrje për një përfaqësim më të saktë të këtij çrregullimi mori 432,000 pëlqime. 

Ajo të cilës i referohej Patel ishte përmbajtja kontradiktore e ADHD-së në aplikacion, e cila luhatet midis simptomave të kategorizimit dhe parodisë që shfaqin tiparet e zakonshme të këtij çrregullimi, në veçanti te gratë. Aktualisht, hashtagu #ADHD ka mbi 21 miliardë shikime. Patel, një punonjëse sociale e kujdesit të shëndetit mendor dhe që vuan vetë nga ADHD-ja, shqetësohet se kjo prirje mund të çojë në vetëpatologjizim, keqinformim dhe zhvlerësim të përvojave të grave. “Unë mendoj se në rastin e grave, ADHD-ja mund të paraqitet si diçka fëminore, sikur të jetë diçka ekscentrike që të fal ëmbëlsi. Na portretizojnë sikur shohim ëndrra me syhapur dhe si të hallakatura, por nuk është aspak kështu”, shpjegon ajo. 

Në Twitter, hashtag-u #HotAnxiousGirl – i raportuar nga Twitter si “përmbajtje e ndjeshme” – e barazon paturpësisht sëmundjen mendore me tërheqjen fizike (në një botë ku termi “psiko” është futur për të mishëruar antitezën e tërheqjes mashkullore; ndoshta është e kuptueshme që gratë po përqafojnë idenë e të qenit seksi dhe të paqëndrueshme mendërisht). Ndërkohë, ndër tweet-et që përkëdhelin mikrotrendin e vajzës së trishtuar përshijnë “Vetëm një vajzë të lezetshme të trishtuar me balluket e saj të çrregullta” (@maryamBaba_) dhe “Këshillë për mirëqenien: Hiqni dorë nga vajza e trishtuar dimër dhe përqafoni vajzën me depresion klinik përjetësi” (@futurepoppop). Ashtu siç thotë edhe Kaitlyn Tiffany eThe Atlantic: “Nëpërmjet tweet-eve të tyre, ato e identifikojnë veten si mendimtare, ëndërrimtare e tërheqëse dhe shprehin dëshira melankolike dhe romantike”.

Në vitet formuese të rrjeteve sociale, përmbajtja që idealizonte shëndetin mendor ishte më e qartë. Thellësitë e errëta dhe të pamonitoruara të Tumblr vërshonin nga hashtagu #ProAna (pro-anoreksisë) dhe Pinterest e Instagram u përmendën si një nga shkaqet e vetëvrasjes së adoleshentes britanike Molly Russell.

Megjithatë, shumica do të argumentonte se rrjetet sociale monitorohen gjithnjë e më mirë dhe janë më të ekuilibruar në portretizimin e shëndetit mendor. Instagrami është i mbushur me infografikë me ngjyra pasteli që paraqesin fakte dhe këshilla rreth sëmundjeve të shëndetit mendor dhe që nxitin frymën e unitetit ndaj atyre që vuajnë – shumë prej të cilëve nuk kanë asnjë mbështetje tjetër – veçanërisht në një kohë kur qendrat e shëndetit mendor janë të tejmbushura. (Klinika e qytetit të Patel u mbyll kohët e fundit për shkak të mungesës së fondeve, duke krijuar si pasojë një “kaos total”). Ata janë gjithashtu të aftë të ofrojnë pak humor, shpesh shumë të nevojshëm. “Në fund të fundit, edhe unë mendoj se një e qeshur në momentin e duhur, ka një potencial çlirues. Padyshim që të bën të ndihesh më pak e vetmuar”, thotë Sushrut Yadav, ajo që qëndron pas llogarisë @ihatekatebush.

Por Yadav e njeh delikatesën e situatës dhe këshillon që të gjendet një rruge e mesme. “Për sa kohë që kultivojmë edhe një hapësirë ​​virtuale ku mund të flasim për këto çështje me seriozitetin e duhur, është pa të keq, që herë pas here, të gjejmë veten në këto personazhe të jashtëzakonshme”, thotë ajo. Pavarësisht videos së saj emocionuese, Patel e vlerëson përmbajtjen mbi shëndetin mendor në TikTok. “Ka disa krijues të shkëlqyer në TikTok… gjë e cila ka ndihmuar jashtëzakonisht në rritjen e ndërgjegjësimit. Shpesh mendoj se nëse nuk do ta kisha atë aplikacion, nuk do të kisha një përcaktim të diagnozës tani, por do të isha ende duke u përballur me problemin”.

Nëse përfitimet e rrjeteve sociale triumfojnë mbi të metat e tyre apo jo, kjo është një pyetje pa përgjigje dhe ndoshta e kotë, pasi ato vazhdojnë të kolonizojnë hapësirën e trurit tonë pa u ndëshkuar. Ajo që mund të bëjmë është të vazhdojmë të nxisim për një monitorim më të rreptë të përmbajtjes, veçanërisht në metaversën embrionike, gjithnjë në zhvillim e sipër, të raportojmë përmbajtjen potencialisht të rrezikshme dhe të tregojmë kujdes kur e lexojmë atë.

Juno Kelly është redaktore dhe gazetare që fokusohet në kulturën, komentet sociale dhe profilet në internet. Shkrimet e saj janë botuar në revistat “The Cut”, “The Fence”, “LOVE” e shumë të tjera