“Në thelb, njerëzit që duhet të na mbrojnë, janë po ata që na thonë se nuk ekzistojmë”: Munroe Bergdorf për çështjet që kanë të bëjnë me transgjinorët

“Ne vazhdojmë të flasim për gjëra të gabuara”, thotë modelja dhe aktivistja trans, Munroe Bergdorf. Ajo e pranon këtë realitet me psherëtimën e rraskapitur të dikujt që i ka dëgjuar shumë shpesh këto biseda të gabuara. Ne po flisnim në Zoom një të mërkurë në mëngjes dhe, pothuajse pa e kuptuar, u gjendëm duke diskutuar pikërisht një nga ato biseda. “Por ka tualete të gjinisë neutrale kudo!”, thotë ajo me një të qeshur, si e dorëzuar. “A nuk kanë udhëtuar kurrë njerëzit me avion?”

Nëpërmjet biografisë së saj prekëse Transitional, Bergdorf dëshiron ta kthejë bisedën rreth jetës transgjinore në atë aktuale. Pjesërisht autobiografik, pjesërisht polemik, libri na çon në një udhëtim shumë tërheqës nëpër gëzimet dhe hidhërimet e jetës së saj. “Më duket sikur t’i lexova mendimet në sy”, i them asaj. “Mirë”, më thotë. “Dhe ky është qëllimi”. Sepse, sigurisht, ky është qëllimi. Sa prej atyre që janë kundër përdorimit të tualeteve publike nga transgjinorët kanë menduar ndonjëherë sikur të ishin në vendin e tyre? Ndoshta, morali i Transitional është ndjeshmëria.  

“Doja që njerëzit të kuptonin se të qenit transgjinor është një përvojë njerëzore. Vetë gjinia është një përvojë njerëzore”, thotë ajo, duke lënë të kuptohet se libri është universal dhe kjo është e prekshme. “Kufijtë brenda të cilëve supozohet të jetojmë janë vendosur nga njeriu, kështu që mund t’i kapërcejmë ato duke përqafuar tranzicionin. Kjo vlen për të gjithë, jo vetëm për transgjinorët”.

“Tranzicioni” i Bergdorf është një udhëtim në të cilin është e lehtë të njohësh veten. Ajo përshkruan një fëmijëri të idealizuar në fshatin anglez Stansted Mountfitchet, me përvojën tipike të foshnjërisë dhe me fragmente të përshkruara bukur rreth insekteve që mblidhte. Si lexues, ti përjeton të njëjtën ndjenjë dëshpërimi si ajo kur puberteti në dukje shkatërron gjithçka dhe sjell me vete kuptimin mizor që i përket të vetmes familje shumëracore në fshat dhe personi i vetëm queer me ngjyrë që ajo njihte. Forcat e jashtme që përpiqen brutalisht të hyjnë në botën e brendshme do të jenë refren i përsëritur dhe traumatik në jetën e Bergdorf. 

Ajo është tepër erudite lidhur me ndërthurjen e këtyre forcave: mizogjinia që është rrënja e dhunës së theksuar që ka përjetuar, racizmit, homofobisë. Lidhur me çështjen e përgjegjësisë së qeverisë për këtë, ajo nuk ka asnjë dyshim: “Ata në thelb po mbrojnë gjenocidin”, shprehet thjesht ajo. “Si mund ta quani ndryshe, kur ju mohohet çdo e drejtë, ju mohohet hapësira, ju mohohet kujdesi mjekësor, ju mohohet dashuria dhe dinjiteti? Nëse në thelb ata që duhet të na mbrojnë na thonë se nuk ekzistojmë, përfundimisht kjo do të çojë dhe po i çon njerëzit drejt vdekjes”. 

Për Bergdorf, zbulimi i thirrjes së saj në këtë mënyrë ka qenë po aq vendimtar sa formimi i identitetit të saj të vërtetë, megjithatë ajo flet me çiltërsi tërheqëse për kaosin e padëshiruar që ka shkaktuar aktivizmi në jetën e saj. “Më ka sjellë paqen, por edhe ma ka vjedhur atë”, pohon ajo. “Për një kohë kaq të gjatë, isha e vetmja modele transgjinore me ngjyrë që përfaqësoja të gjithë ne. E pres me padurim ditën kur transgjinorët mund të punësohen vetëm për atë që janë, jo për identitetin që përfaqësojnë. Si të them, do të doja që një transgjinore të prezantonte një program të zakonshëm rreth zbukurimit të kopshteve!”

Ajo qesh dhe kjo përfaqëson gëzimin e saj madhështor për të cilin ka luftuar kaq shumë gjatë gjithë këtyre viteve. Edhe procesi i shkrimit të biografisë së saj (që zgjati më shumë se pesë vjet, duke përfshirë edhe izolimin nga Covid-19, dhe rehabilitimin e saj, kohë gjatë së cilës zbuloi shumë për veten) e çoi atë në një fazë krejtësisht të re në jetën e saj, qartësie dhe, siç shprehet ajo në kapitullin e fundit, qëllimi. “Jam një person tjetër nga ai kur fillova të shkruaj”, thotë ajo duke buzëqeshur, duke e ditur se do të them të njëjtën gjë. “Po, e di. Një tranzicion tjetër!”
Transitional: In One Way Or Another, We All Transition nga Munroe Bergdorf (£14.99, Bloomsbury) botohet më 16 shkurt

Marie-Claire Chappet është gazetare e arteve dhe kulturës që jeton në Londër dhe redaktore kontribuese në “Harper’s Bazaar”