Gjeniu Jean-Michel Basquiat: “Ai ishte i fundit i llojit të tij; ai nuk mund të rikrijohet”.
Ndërkohë, që zhvillohet ekspozita Jean-Michel Basquiat: King Pleasure në Nju Jork, mikesha e ngushtë dhe muza e artistit të ndjerë, drejtoresha kreative dhe stilistja Karen Bins, kujton kohën që kaluan së bashku
Në fillim të viteve ’80, merrja pjesë në takimet e leximit të poezive në East Village në Nju Jork. Në atë kohë sapo kishin filluar arti i grafitit, skenat kreative dhe të hip-hop-it që shënuan një moment të mrekullueshëm. Këtu do ta shihja Jean, por nuk e dija se kush ishte. Nuk kaloi shumë kohë dhe shkova në klubin e famshëm “Roxy”, ku një miku im artist më prezantoi me Jean dhe papritmas u kujtova se ky ishte ai djali që e kisha parë tek takimet e leximit të poezive! Nuk shkoi mirë aty për aty; ai po bënte shaka dhe më ra me shuplakë në vithe, kështu që i hodha gotën me pije në fytyrë. Një javë më pas, e pashë atë në një klub tjetër, i cili më tha, “Ju lutem, a mund t’ju ofroj një pije?”. Ishte mënyra e tij për të më kërkuar falje.
Më pas ai më tha, “Nesër kam një ekspozitë arti dhe do të jetë edhe motra ime me mua, por nuk dua që ajo të ekspozohet ndaj medias. A mund të më takoni paraprakisht tek galeria dhe ta shoqëroni atë për të blerë akullore?”. Isha pak dyshuese, por në fund pranova. Vetëm kur mbërrita tek galeria kuptova pikërisht se kush ishte. Ai po tymoste një cigare të madhe hashashi dhe kishte veshur diçka si pizhame të bardha dhe sandale me gisht. Ai i shiti të gjitha veprat e tij të artit atë natë dhe ne u kthyem në studion e tij për të festuar. Ai më tha, “Më pëlqen shumë, sepse nuk më pëlqyet kur u takuam për herë të parë dhe ndoshta ende jo, por ndiej se mund t’ju besoj”. Dhe kështu filloi shoqëria jonë.
Në fund, droga – veçanërisht gjatë viteve ’80 shkatërroi kaq shumë artistë. Unë isha në Londër kur u njoftova për vdekjen e tij. Më zihet fryma, edhe tani që po flas për të. Jeta e tij u pre në mes. Dhimbja ishte e papërballueshme.
Prapëseprapë, ai na dha kaq shumë. Ai ishte gjithashtu shumë i vetëdijshëm për prejardhjen e tij; ai jetonte pikërisht mu përballë qendrës së të pastrehëve dhe thoshte, “Jetoj këtu, sepse nuk do ta harroj kurrë se edhe unë dikur isha i pastrehë”.
Fjala ‘trashëgimi’ ishte fjala më e rëndësishme për mua. Ai gjithmonë thoshte, se nëse nuk lëmë pas trashëgiminë tonë, ajo që ne kemi krijuar nuk do të zgjasë. Kjo është arsyeja pse shumë nga pikturat e tij reflektonin të kaluarën; ai ishte vërtet i tërhequr pas shkrimeve të lashta dhe artit egjiptian.
U miqësuam shumë, sepse të gjithë rreth tij përpiqeshin gjithmonë që të merrnin diçka nga ai, por unë nuk i kërkova kurrë asgjë, as edhe një pikturë, asgjë fare. Thjesht e ndjeva dhe e dija se ishte brilant. Ne kalonim shumë kohë së bashku, duke shikuar filma, duke shkuar nëpër klube, nëpër evente dhe restorante lokale.
Nuk ishim as të dashur; Jean ishte si një vëlla për mua. Ne u afruam shumë, sepse ishim vazhdimisht të vetëdijshëm për faktin se si ishte të ishe njeri me ngjyrë në Nju Jork në vitet ‘80, ku keqkuptoheshim, ku na i ngulnin sytë dhe ku trajtoheshim si bajgë. Ne do të bisedonim shumë për këtë. Dhe për artin. Njëherë ai gjeti në rrugë tri dyer të vjetra të montuara me bulona të cilat i mori në shtëpi, pikturoi mbi to dhe kjo u bë një nga veprat e tij më të famshme. Andy Warhol ishte një mik i mrekullueshëm i Jean. Një natë kisha një shami mbi të cilën derdha verë të kuqe dhe që të dy ata, Andy dhe Jean, lanë nga një shënim. E humba. Sot do të ishte shumë e vlefshme...
Ai ishte i fundit i llojit të tij; ai nuk mund të rikrijohet; ai nuk mund të dublohet; ai nuk mund të riprojektohet dhe ishte i pari që sfidoi mentalitetin, duke provuar se mund të bëhej një nga artistët më të mëdhenj në botë. Ky djalë nga Haiti, dikur një i pastrehë dhe më vonë i pushtuar nga droga, në fakt kishte të gjithë çelësat e suksesit.
Karen Binns është drejtoreshë kreative dhe stiliste, dhe ish-mikeshë e ngushtë e artistit të ndjerë Jean-Michel Basquiat
